Τα αναπνευστικά προβλήματα στην Τρίτη ηλικία
ΒΡΟΥΒΑΚΗΣ Μ. ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ
ΕΙΔΙΚΟΣ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ-ΦΥΜΑΤΙΟΛΟΓΟΣ
Δ/ντής Πνευμονολογικής κλινικής ‘ΑΝΑΣΑ’ νοσοκομείο Metropolitan
Τα αναπνευστικά προβλήματα στην Τρίτη ηλικία.
Το άσθμα και η ΧΑΠ ανήκουν στις χρόνιες αναπνευστικές παθήσεις με αυξημένη νοσηρότητα και θνησιμότητα. Και οι δυο παθήσεις οδηγούν σε περιορισμό της καθημερινής διαβίωσης των ασθενών αλλά μπορεί να αποβούν και μοιραίες σε περιπτώσεις που οι πάσχοντες μένουν χωρίς φαρμακευτική αντιμετώπιση.
Η θεραπεία των αναπνευστικών παθήσεων (άσθμα, ΧΑΠ) έχει βελτιωθεί με την ανάπτυξη των κατευθυντήριων οδηγιών. Η χορήγηση πολλαπλών εισπνεόμενων δόσεων για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων σε ασθενείς με άσθμα ή ΧΑΠ έχει δείξει ότι οδηγεί στην υποθεραπεία της νόσου.
Σημαντικός είναι ο ρόλος των συσκευών στη θεραπεία τόσο του άσθματος όσο και της ΧΑΠ. Η σωστή συμμόρφωση οδηγεί σε ρυθμισμένους ασθενείς χωρίς συμπτώματα ενώ αποφεύγονται παρενέργειες, επιπρόσθετες εισπνοές και επιπλοκές.
Ειδικότερα το άσθμα επηρεάζει όλες τις ηλικίες και είναι η πιο συχνή χρόνια νόσος στην παιδική, εφηβική και παραγωγική ηλικία. Αποτελεί μία σοβαρή πρόκληση για την Δημόσια Υγεία αφού το κόστος είναι πολύ υψηλό αλλά και το κόστος όταν η πάθηση δεν αντιμετωπίζεται είναι ακόμη υψηλότερο. Το υποθεραπευμένο άσθμα αποτελεί σοβαρό οικονομικό και κοινωνικό πρόβλημα.
Το άσθμα και η ΧΑΠ είναι παθήσεις που επηρεάζουν διαφορετικά τους ασθενείς ανάλογα με την βαρύτητα της νόσου.
Ειδικά στη ΧΑΠ η σταδιακή έκπτωση από δραστηριότητες όπως το περπάτημα, τα ψώνια και η άσκηση είναι ένδειξη των πρώτων σταδίων της νόσου. Όπως σε όλες τις χρόνιες παθήσεις έτσι και στην ΧΑΠ, η μείωση των καθημερινών δραστηριοτήτων προκαλεί αίσθημα δυσφορίας ενώ κατάθλιψη και αίσθημα φόβου μπορεί να εκδηλωθούν με την πάροδο του χρόνου και την εξέλιξη της πάθησης.
Το 10% του γενικού πληθυσμού στην Ελλάδα άνω των 35 ετών που υπήρξαν καπνιστές πάσχουν από ΧΑΠ σύμφωνα με την μελέτη της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρίας, δυστυχώς όμως περίπου το 50% δεν το γνωρίζει. Η σωστή αντιμετώπιση αλλά και η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να βοηθήσει στην καθυστέρηση της εξέλιξης της νόσου.
Η μείωση των συμπτωμάτων συμβάλει στην βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών. Καπνιστές άνω των 40 ετών πρέπει να υποβάλλονται σε λειτουργικό έλεγχο αναπνοής. Πρωταρχικός στόχος είναι η άμεση διακοπή καπνίσματος και η κινητοποίηση των ασθενών. Το άτμισμα (χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου-IQOS) αποτελεί μια εναλλακτική μέθοδο πρόσληψης εισπνεόμενης νικοτίνης, η οποία πρέπει να χρησιμοποιείται για περιορισμένο χρόνο ως βοήθεια στους καπνιστές για να μειώσουν και να διακόψουν εντελώς το κάπνισμα. Βασική προϋπόθεση για την επιτυχία στην προσπάθεια υποκατάστασης του συμβατικού καπνίσματος με το άτμισμα, είναι η σωστή επιλογή αρχικά τόσο του εξοπλισμού, όσο και του υγρού αναπλήρωσης που θα επιλέξει ο νέος ατμιστής.
Σχετικά με τη θεραπεία της νόσου τα πολύπλοκα σχήματα εισπνεόμενων φαρμάκων με διαφορετικές συσκευές λειτουργούν αποτρεπτικά στη σωστή λήψη και ρύθμιση των αναπνευστικών ασθενών.
Ο συνδυασμός πρωτοποριακών συσκευών και αποτελεσματικών φαρμακευτικών μορίων μία φορά την ημέρα αλλάζει την ζωή των ασθενών που πάσχουν από άσθμα και ΧΑΠ. Ακόμη και σε σχέση με καθιερωμένους συνδυασμούς που χρόνια αποτελούσαν την κύρια αγωγή για τις αναπνευστικές παθήσεις, η κλινική βελτίωση είναι στατιστικά σημαντική.
Η μεταβολή των κατευθυντήριων οδηγιών της πολυσυνδυασμένης αξιολόγησης της Χ.Α.Π. οδήγησε το 90% των αποφρακτικών ασθενών να ανήκουν στη κατηγορία που η χορήγηση της διπλής βρογχοδιαστολής αποτελεί την πρώτη επιλογή.
Η βελτίωση της αναπνευστικής λειτουργίας και η μείωση των παροξύνσεων με την λήψη του νέου διπλού συνδυασμού είναι στοιχεία που επιτρέπουν στους ασθενείς να αντιληφθούν από την πρώτη μέρα την βελτίωση που επιφέρει η νέα θεραπεία στην καθημερινότητα τους.
Ποιότητα ζωής χωρίς περιορισμούς και συμπτώματα σε ασθενείς με ΧΑΠ και άσθμα είναι το στοίχημα της φαρμακευτικής προσέγγισης.
Χαρακτηριστικό στη Χ.Α.Π. είναι η σταδιακή έκπτωση από δραστηριότητες όπως το περπάτημα, τα ψώνια και η άσκηση, ένδειξη των πρώτων σταδίων της νόσου.
Η χορήγηση διπλής βρογχοδιαστολής χωρίς εισπνεόμενη κορτιζόνη δείχνει μείωση των παροξύνσεων αλλά και αύξηση του χρόνου μέχρι την εμφάνιση της επόμενης αναπνευστικής επιδείνωσης.
Πρόσφατες μελέτες δίνουν μία άλλη διάσταση που αλλάζει το τοπίο στην αντιμετώπιση των αποφρακτικών ασθενών.
Πλήθος μελετών αναδεικνύουν την ορθότητα στη χορήγηση της τριπλής θεραπείας σε μεγάλο μέρος των χρόνιων αποφρακτικών ασθενών, αναδεικνύοντας τα οφέλη τόσο με τη μείωση του κυρίαρχου συμπτώματος της δύσπνοιας όσο και με τη δραστική μείωση της επιδείνωσης της αναπνευστικής λειτουργίας.
Στοχευμένες θεραπείες, αποτελούν το στοίχημα για τους πνευμονολόγους του μέλλοντος προσφέροντας ελευθερία κινήσεων και απευθυνόμενοι στην μοναδικότητα των ασθενών.
Ποιότητα ζωής χωρίς περιορισμούς και συμπτώματα σε ασθενείς με Χ.Α.Π. είναι το στοίχημα της φαρμακευτικής προσέγγισης στη νέα εποχή με την παρουσία των τριπλών συνδυασμών σε μοναδικές πρωτοπόρες συσκευές που συμβάλλουν στην μακροχρόνια φροντίδα των ασθενών.